Wpisanie przez komornika wartości zajętej ruchomości w protokole zajęcia może mieć bardzo poważne konsekwencje dla dłużnika. Szczególnie w sytuacji, kiedy dłużnik jest obecny przy zajęciu. Bowiem, tak ustalona wartość ruchomości może być uznana już za prawomocną.

Tak przynajmniej większość komorników interpretuje zapisy art. 853 § 2:

Jeżeli komornik uzna, że w celu oszacowania należy wezwać biegłego, albo jeżeli wierzyciel lub dłużnik podnoszą w skardze zarzuty na oszacowanie, oszacowania dokonuje biegły przy samym zajęciu, a gdyby to nie było możliwe, w terminie późniejszym, aż do dnia licytacji. Skargę na oszacowanie komornika wnosi się do komornika przy zajęciu ruchomości, a gdyby to nie było możliwe – do dnia licytacji.

Podobnie zapewne uważał komornik sądowy Marcin Pieńkos z Warszawy, który czytelnikowi Andrzejowi M. zajął w dniu 17 lutego br. osiem ruchomości (zajęcia dokonał jego asesor komorniczy Paweł Zając). W przypadku siedmiu ruchomości w protokole została wpisana adnotacja: wg wyceny biegłego. Dla jednej ruchomości została podana wartość: 10.000 zł.

Tak wyceniony został pojazd ciężarowy marki KIA K2900 NI. Co istotne, pojazd z 2008 roku ma dodatkową zabudowę - izotermę i agregat chłodniczy. Sama wartość tej zabudowy to ponad 15.000 zł.

Obwieszczenie o licytacji

Na początku marca pan Andrzej otrzymał obwieszczenie o licytacji pojazdu KIA. Cena wywołania to 7.500 zł (75% oszacowania). Dłużnik natychmiast napisał do komornika następujący wniosek:

"Wnoszę o powołanie biegłego celem wyceny pojazdu KIA K2900-NI. Wartość podana w protokole jest drastycznie zaniżona.

Wartość tego pojazdu to ponad 30.000 zł. Sam agregat chłodniczy ma wartość około 15.000 zł.

W protokole z dnia 17 lutego br. wszystkie pozycje mają informacje: do wyceny. Jedna ma tylko podaną wartość - przedmiotowy pojazd.

Podczas spisywania protokołu miałem na myśli wartość samego pojazdu, bez zabudowy. Zabudowa (izoterma + agregat) to wartość min. x 2. Co do wartości samego pojazdu, to też jest ona zaniżona, gdyż "goły" pojazd jest wart grubo ponad 20.000 zł.

W załączeniu przedstawiam dowody na to, że pojazd na zaniżoną wycenę + dołączam fakturę zakupu”.

Odmowne postanowienie

21 marca br. komornik oddalił wniosek w przedmiocie powołania biegłego celem wyceny pojazdu ciężarowego. Komornik powołał się na zapis art. 853 par 2 kpc.

- Dłużnik był obecny podczas dokonywanych czynności. Ponadto wyceny zajętego pojazdu dokonano zgodnie z oświadczeniem dłużnika złożonym do protokołu - czytam w odmownym postanowieniu komornika.

Czyli, wycena jest prawomocna i po zawodach. Tak można krótko spuentować postanowienie komornika.

Ponowny wniosek

Pan Andrzej nie złożył jednak broni. W kolejnym wniosku (z dnia 29 marca) napisał:

"Wnoszę o powołanie biegłego celem wyceny pojazdu KIA K2900-NI, w tym izotermy i agregatu chłodniczego.

Zgodnie z orzeczeniem SN (III CZP 61/86), komornik, dokonując zajęcia ruchomości, nie może w protokole zajęcia oznaczyć globalnej ich wartości, lecz jest obowiązany oznaczyć odrębnie wartość każdej zajętej ruchomości. Izoterma i agregat chłodniczy to osobne ruchomości, które nie są fabrycznie związane z autem. Są zakupione i zamontowane dodatkowo. W ogóle nie wycenił Pan tych ruchomości".

Komornik uchyla postanowienie

5 kwietnia komornik Marcin Pieńkos wydał postanowienie, w którym uwzględnił wniosek o powołanie biegłego celem wyceny pojazdu. Postanowieniem tym komornik uchylił także poprzednie swoje postanowienie z dnia 21 marca oraz zniósł termin licytacji pojazdu.

- Dłużnik w dniu 29 marca złożył wniosek o powołanie biegłego celem wyceny pojazdu. W przedmiotowym wniosku dłużnik wskazał, iż wartość zajętej ruchomości znacznie odbiega od wskazanej przez niego kwoty w protokole zajęcia z dnia 17 lutego. Z tych względów należało postanowić jak w petitum - napisał komornik w uzasadnieniu tego postanowienia.

Niejednoznaczny przepis

W protokole zajęcia jest takie zdanie:

"Na wycenę ruchomości skargi nie złożono".

To bardzo ważne zdanie. Bowiem zgodnie z art. 853 par. 2 kpc skargę na oszacowanie komornika wnosi się do komornika przy zajęciu ruchomości. Pan Andrzej mógł więc złożyć skargę na oszacowanie do chwili podpisania protokołu. Problem w tym, gdyż, jak twierdzi czytelnik, komornik nic nie powiedział mu, że taką skargę na oszacowanie może złożyć tylko przy zajęciu ruchomości.

Często spotykam z taką sytuacją u innych czytelników. Niestety, generalną zasadą jest, że komornicy nie informują dłużników, że ci mogą złożyć skargę na oszacowanie tylko do protokołu.

I tu pojawiła się wątpliwość prawna. Skoro komornik nie informuje strony przy zajęciu i oszacowaniu ruchomości o możliwości złożenia skargi, to, czy w takim wypadku nie ma zastosowanie dalsza część par. 2 art. 853 kpc mówiąca, że skargę na oszacowanie można złożyć do dnia licytacji, gdyby nie było możliwe przy zajęciu.

O wyjaśnienie tej kwestii poprosiłem Monikę Janus, rzecznika prasowego Krajowej Rady Komorniczej. Odpowiedź rzecznika mile mnie zaskoczyła.

- Jak najbardziej, w takiej sytuacji należy uwzględnić wniosek dłużnika i dać szansę na wycenę ruchomości przez biegłego. Proszę napisać, że jest to stanowisko KRK - usłyszałem.

Wygląda na to, że komornik Pieńkos zastosował w praktyce owe stanowisko.

Brak odpowiedzi

5 kwietnia komornikowi oraz Izbie Komorniczej w Warszawie zadałem następujące pytania:

1. Czy wg Pana pojazd KIA jest rzetelnie wyceniony?

2. Kto dokonał obecnej wyceny pojazdu?

3. Czy w trakcie czynności w dniu zajęcia pojazdu, asesor komorniczy Paweł Zając poinformował czytelnika o skardze, jaką może do końca czynności (podpisania protokołu) złożyć na wycenę pojazdu?

(czytelnik twierdzi, że nie był pouczony)

4. Jeśli czytelnik nie był poinformowany o możliwości złożenia skargi, którą można wnieść do chwili podpisania protokołu - czy w takim wypadku działania asesora komorniczego nie są pogwałceniem praw stron postępowania egzekucyjnego?

5. Art. 853 par. 2 kpc mówi, że „jeśli nie było możliwe" - czy w takim wypadku, brak poinformowania czytelnika o możliwości złożenia skargi do chwili podpisania protokołu - nie jest podstawą skutecznego żądania powołania biegłego celem wyceny pojazdu do dnia licytacji?

(rzecznik prasowy Monika Janus uważa, że opisana sytuacja mieści się w tym sformułowaniu).

Do dzisiaj nie otrzymałem odpowiedzi na zadane pytania.

JW